کد مطلب:223664 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:201

سور و دیوار شهر مشهد
شهر مشهد اولین تاریخ شهریتش در قرن پنجم است كه اولین دیوار (سور) بر اطراف آن برسم النصر كشیده شده در سال 428 سوری بن معتز از جانب سلطان مسعود بن سلطان محمود حاكم نیشابور قلعه ی مشهد را مرتب نمود و گنبد مطهر را تعمیر كرد و سوری بر اطراف آن كشید كه بمنزله ی دیوار فلكه ی كنونی می باشد یعنی فقط شامل قلعه ی باغ حمید بن قحطبه بود كه حرم و رواقها را احاطه داشت.

گویند پدر حكیم فردوسی باغان سوری بن معتز بود و بهمین جهت فردوسی تخلص نمود كه باغ او را چون فردوسی مزین می داشت.

2 - بار دوم كه شهر بزرگتر شد زمان امیر علاء الدین فرامرز بن علی ملقب بعضد الدین بوده.

مشهد

قاضی نورالله می نویسد مشهد مقدس رضوی دهی بوده كه سناباد نام داشته و از توابع طوس است و پس از آنكه مرقد شریف امام رضا علیه السلام در آنجا دفن شد باندك زمانی مركز جمعیت شد و از بزرگترین بلاد خراسان گردید و شهر طوس منسوخ و منهدم و مندرس و مطموس گردید.

مشهد سناباد، بسبب بركات مقرد منور حضرت ثامن الائمه علیه السلام و حسن اهتمام سادات رفیع الدرجات موسوی و رضوی دارای نعم بی پایان شد و همیشه پیروان دین و خواص شیعه وناهجان مناهج مرتضوی در آنجا تمركز یافته و رواج و رونق دین بایشان ب ود و در زمان پادشاه صاحبقران مغفور (صفویه) بحد كمال بظهور رسیده است چنانچه حاجت ببیان نیست.

شهر مشهد در جنوب هزار مسجد و جلگه ی پهن و وسیعی قرار گرفته ارتفاع شهر از سطح دریا 1100 متر و عرض شمالی آن 27/16 درجه و طول شرقی آن 59/26 درجه حداكثر دریجه حرارت در تابستان به 40 درجه بالای صفر و حداقل حرارت 15 درجه زیر صفر می رسد.

هوای این شهر بسبب موقعیت بین كویر و كوهستان دائما در تغییر است چنانچه یكی



[ صفحه 57]



از عرفا و ظرفا همیشه پوستین و بادبزنی همراه داشته كه گاهی خود را در پوستین جا می داد و گاهی خود را باد می زدو

شهر مشهد از جهت شهریت بناهای قدیمی ندارد مگر آستان قدس رضوی و مسجد گوهرشاد و چند مدرسه ی دیگر كه پس از اهمیت شهری مشهد بنا كرده اند و بهر یك آن اشاره خواهیم كرد.

مشهد از قرن چهارم دوره ی دیالمه شهریت بخود گرفته و رسما زیارتگاه عموم شده تا قبل از آن قصبه یا شهر كوچكی بیش نبوده است و قریب یكفرن از 203 تا 300 آرامگاه حضرت ثامن الائمه روحی فداه زیارتگاه خواص شیعه بوده است ولی در اوایل قرن 4 مورد توجه قرار گرفته و از اطراف و اكناف بزیارت این مشهد می شتافتند. در سال 352 شیخ صدوق و ركن الدوله ی دیلمی مشرف شده اند و در سال 455 الب ارسلان مشرف شده و آرامگاه مورد توجه و تعمیر قرار گرفته دیوار اطراف خندق 7000 هفت هزار متر بوده است. بنای مشهد تا اوایل این قرن چیزی قابل اشاره نبود مگر بنای آستانه و مدارس ومساجد نزدیك بآن. [1] .

مشهد در 950 كیلومتری همدان 1150 كیلومتری بخارا 540 كیلومتری خیوه 850 كیلومتری قندهار 430 كیلومتری هرات واقع است «هفت كیلومتر یك فرسخ است»


[1] مجالس المؤمنين ص 51.